Ultradźwięki i ultrafonoforeza u psa i kota

Ta metoda fizykoterapii wykorzystuje fale dźwiękowe o częstotliwości powyżej 20 000 Hz. Energia fal ultradźwiękowych jest wytwarzana przez zmianę energii elektrycznej w energię mechaniczną przy wykorzystaniu kryształów kwarcu lub cyrkonianu-tytanianu ołowiu. Wytworzone drgania mechaniczne przenoszone są na tkanki indukując wibracje cząsteczek, co skutkuje powstaniem energii cieplnej o charakterze endogennym. Powstające w tkankach ciepło powoduje przekrwienie, zwiększenie rozciągliwości włókien kolagenowych, zmniejszenie napięcia mięśni i uśmierzenie bólu.

Zabiegi przeprowadza się stosując dwa rodzaje częstotliwości, która decyduje o głębokości penetracji fali ultradźwiękowej. Fala o częstotliwości 3,5 MHz wnika na głębokość 0,5-2 cm  a fala o częstotliwości 1 MHz – 2-5 cm. W zależności od wielkości pola zabiegowego stosowane są dwa rodzaje głowic: jedna o powierzchni 1cm² (przeznaczona dla małych psów i kotów lub nadźwiękawiania małych struktur u dużych i średnich psów) oraz druga o powierzchni 4cm² stosowana przy zabiegach na dużych powierzchniach. Czas trwania zabiegu jest uzależniony od wielkości pola zabiegowego. Najmniejsze okolice nadźwiękawia się ok. 3-4 minuty a największe do 10 minut. W trakcie zabiegów stosuje się wartości natężenia od 0,05 W/cm² do 1,2 W/cm² a zastosowana dawka uzależniona jest od wielkości zwierzęcia, zawartości tkanki tłuszczowej, położenia kości w okolicy poddanej zabiegom. Seria zabiegów obejmuje od 5 do 12 sesji terapeutycznych; w stanach podostrych (np. urazy, kontuzje) zabiegi wykonuje się codziennie  w ilości od 5 do 8 a w stanach przewlekłych co drugi dzień w ilości od 8 do 12.

Pacjent do zabiegu powinien być odpowiednio przygotowany. Ze względu na to, że sierść utrudnia penetrację fal ultradźwiękowych oraz przy wyższych wartościach natężenia dochodzi do znacznego przegrzania w obrębie sierści okolica zabiegowa powinna być ogolona. W trakcie zabiegu stosuje się również substancję sprzęgającą (żel do USG lub wodę) ponieważ fala ultradźwiękowa odbijana jest na granicy powietrze – skóra.

Nie nadźwiękawia się również niektórych miejsc na ciele pacjenta takich jak:

  • dół pachowy, kolanowy, pachwiny
  • rdzeń kręgowy (głowicę prowadzi się przykręgosłupowo, nigdy bezpośrednio po wyrostkach kolczystych)
  • mózg i rdzeń przedłużony (nie stosuje się dogłowowo od C3)
  • wyrośla kostne bezpośrednio pod skórą
  • serce, płuca, wątroba, śledziona, jajniki, jądra, oczy
  • okolica kręgosłupa, w której była wykonana laminektomia

Za pomocą ultradźwięków przeprowadza się również zabieg ULTRAFONOFOREZY (SONOFOREZY) wprowadzając przez skórę określone rodzaje leków takie jak:

  • NLPZ – przy zmianach zwyrodnieniowych stawów, zapaleniach stawów i tkanek miękkich okołostawowych czy urazach aparatu ruchu
  • Solcoseryl żel – przy utrudnionym gojeniu ran
  • chlorowodorek lidokainy – wywołanie działania przeciwbólowego w strukturach powierzchniowych
  • escyna oraz heparyna – aby zadziałać przeciwbólowo czy przeciwobrzękowo
Ultradźwięki - Gabinet rehabilitacji psów i kotów ZooFizjo Śląsk | Dąbrowa Górnicza

Działanie terapeutyczne ultradźwięków to:

  • zmniejszenie napięcia mięśniowego (np. napięcia mięśni grzbietowych w spondylozie i spondyloartrozie)
  • zwiększenie rozciągliwości tkanki łącznej w bliznach, przykurczach, zwłóknieniach, zwapnieniach w obrębie mięśni, ścięgien, więzadeł i torebek stawowych
  • usprawnienie krążenia
  • działanie przeciwzapalne
  • działanie przeciwbólowe
  • przyspieszenie gojenia się tkanek zarówno miękkich jak i kości

Wskazania do stosowania tej metody fizykoterapii:

  • przykurcze mięśniowe i stawowe; zwłóknienia i zrosty w obrębie mięśni i tkanek miękkich okołostawowych
  • blizny i bliznowce
  • podostre i przewlekłe stany zapalne stawów, tkanek miękkich okołostawowych (także o podłożu reumatoidalnym), mięśni, ścięgien oraz nerwów
  • stany po urazach aparatu ruchu (np. skręcenie, zwichnięcie, złamanie, stłuczenie)
  • choroba zwyrodnieniowa stawów obwodowych i stawów kręgosłupa
  • złamania kości, uszkodzenia nerwów obwodowych, przerwanie ciągłości skóry (utrudnione gojenie ran)
  • zmiany przeciążeniowe w obrębie aparatu ruchu
  • ból pochodzenia mięśniowego, stawowego, nerwobóle

Nie przeprowadza się zabiegów u pacjentów z:

  • niezakończonym wzrostem kostnym
  • ostrymi stanami zapalnymi
  • chorobą nowotworową

W przypadku ciąży nie stosuje się ultradźwięków na tułowiu.